ورق گالوانیزه چیست؟
همیشه سازه های آهنی و قسمت های مختلف فولادی استفاده شده در ساختمان ها با خطر زنگ زدگی مواجه هستند. به خصوص در مکان هایی که میزان رطوبت بالاست، در طولانی مدت شاهد فرسایش و زنگ زدگی قسمت های فولادی خواهیم بود. اما امروزه ورق های گالوانیزه با پوشش خاصی که دارند مقاومت بسیار زیادی در برابر زنگ زدگی از خود نشان می دهند و از همین رو در صنایع مختلف استفاده فراوانی دارند. تقریباً همه به صورت نسبی با ورق های گالوانیزه آشنا هستند، اما در این مطلب از آهن فروش قصد داریم که برای شما توضیح دهیم ورق گالوانیزه چیست، انواع آن کدامند و چگونه تهیه می شود. داشتن این اطلاعات در زمان خرید ورق گالوانیزه قطعاً اجازه می دهد تا خرید هوشمندانه تری داشته باشید.
گالوانیزه چیست؟
یکی از روش های کارآمد برای افزایش مقاومت آهن و فولاد در برابر خوردگی و زنگ زدن، گالوانیزه کردن آنهاست. در روند گالوانیزه کردن ورق فولادی با استفاده از فلز روی یک پوشش نازک روی سطح ورق ایجاد می کنند. پوشش به وجود آمده به گونه ای است که حتی در صورت از بین رفتن آن به هیچ عنوان شاهد زنگ زدگی ورق نخواهید بود. از سوی دیگر گالوانیزاسیون یا گالوانیزه کردن ورق‌ها نسبت به سایر روش های مرسوم برای افزایش مقاومت آهن آلات در برابر زنگ زدگی، قیمت نهایی پایین‌تری دارد. مناسب بودن قیمت ورق گالوانیزه یکی دیگر از دلایل افزایش استقبال بازار از این محصولات است. این روزها شاهد این هستیم که در صنایع اتومبیل سازی، سقف منازل، چراغ‌های خیابان ها، ساخت نرده ها و دروازه ها، استادیوم ها، ساخت پل و… از ورق های گالوانیزه استفاده می شود.
چرا ورق گالوانیزه در برابر زنگ زدگی مقاوم است؟
اکسید شدن آهن یا زنگ زدگی وقتی اتفاق می افتد که آهن آلات یا محصولاتی که دارای آلیاژ آهن هستند، برای زمان زیادی در معرض رطوبت و اکسیژن قرار گیرند. روند زنگ زدگی چنین است که اکسیژن با اتم های سطح فلز ترکیب می شود و باعث به وجود آمدن ترکیب اکسید خواهد شد. از سوی دیگر در شرایطی که رطوبت هوا بالا است، ذرات آب موجود در هوا باعث افزایش سرعت واکنش آهن با اکسیژن می شوند. در چنین شرایطی یون های آهن که با مولکول های آب پیوند پیدا کردند، هیدروکسید آهن و هیدروژن را تولید می کنند. تکرار این فرآیند در طولانی مدت باعث خوردگی قطعات آهنی و حتی از بین رفتن آنها خواهد شد. زمانی که اصطلاحاً یک ورق فولادی یا آهنی را گالوانیزه می کنیم، یک روکش از جنس روی بر سطح این محصولات ایجاد شده و از ترکیب شدن اتمهای آهن و اکسیژن جلوگیری می کند. به طور کلی دو روش برای ایجاد پوشش گالوانیزه روی فولاد یا سایر آهن آلات وجود دارد که در ادامه این موارد را با شما مورد بررسی قرار می دهیم.
الکتروپلیت یا الکترو گالوانیزه
در این روش برای تولید ورق گالوانیزه، از محلول فلز سولفات روی یا سیانید، روی ورق‌های فولادی، نبشی و ناودانی، لوله و… استفاده می شود. سپس با اعمال الکتریسیته به قطعه فولادی مشاهده می کنیم که پیوند مولکولی قوی بین سولفات روی و سطح فلز رخ می دهد. این کمک می کند پوشش گالوانیزه به‌شکلی نازک و بسیار سبک و روی سطح ورق مورد نظر ما بنشیند. یکی از مزایای اصلی روش الکتروپلیت برای گالوانیزاسیون این است که امکان کنترل دقیق ضخامت پوشش گالوانیزه را خواهید داشت. همچنین استفاده از ورق های گالوانیزه شده به این روش اجازه می دهد تا به راحتی آنها را رنگ کاری کنید و به همین دلیل از آنها در صنایع مختلف به خصوص تولید بدنه خودرو استفاده می شود.
روش حرارتی یا گالوانیزه گرم
یکی از پرکاربردترین روش ها برای تولید ورق گالوانیزه، HOT-DIP-Galvanizing یا گالوانیزاسیون با روش غوطه وری گرم می باشد. در این روش ورق فلزی مورد نظر را در حمام فلز روی مذاب قرار می دهند و پس از خنک شدن شاهد این خواهد بود که ورق فولادی آهنی و فلز روی به سختی با یکدیگر پیوند برقرار کردند. استفاده از این روش برای تولید لایه محافظ فولاد بسیار مقرون به صرفه، بادوام و کارآمد می باشد. این روش به عنوان قدیمی ترین روش گالوانیزاسیون شناخته می شود و از آنجایی که در آن آهن به عنوان کاتُد و فلز روی به عنوان آنُد عمل می کنند، پیوند مولکولی مناسبی بین این دو عنصر برقرار می گردد. لایه گالوانیزه به وجود آمده در این روش مقاومت بالایی در برابر اصطکاک دارد و قدرت چسبندگی آن به فلز اولیه بسیار بالاست. اما نباید فراموش کرد که ورق گالوانیزه تولید شده با این روش در برابر مواد اسیدی و خورنده کاربرد مناسبی ندارد، از سوی دیگر در محیط های دریایی و شور نیز اگر از این ورقه ها استفاده کنید شاهد کوتاه شدن عمر آنها خواهید بود.
مشخصات اصلی ورق گالوانیزه
افراد فعال در عرصه خرید و فروش آهن، لوله، میلگرد، تیرآهن، نبشی و ناودانی و… باید در نظر داشته باشند که شناخت مشخصات ورق گالوانیزه (یا سایر آهن آلات گالوانیزه شده) قطعاً برای آنها بسیار مفید خواهد بود. از همین رو در ادامه ویژگی های ورق گالوانیزه شده را با هم مورد بررسی قرار می دهیم.
- در صورت آسیب دیدن یا خراشیده شدن پوشش گالوانیزه هم‌چنان قسمت آهنی یا فولادی زیرین، مقاومت خود را در برابر زنگ زدگی حفظ می کند.
- هیچ فلز دیگری به جز روی امکان گالوانیزه کردن محصولات فولادی را به ما نمی دهد.
- یک پوشش گالوانیزه استاندارد و با کیفیت می تواند عمر مفیدی در حدود ۷۰ سال داشته باشد. البته در نظر داشته باشید که بسته به شرایط جوی مکان مورد نظر عمر این محصولات نیز می تواند متغیر باشد. پس بهتر است قبل از اقدام به خرید حتما در خصوص وضعیت محل استفاده و نوع گالوانیزه مورد نظر تحقیق کنید.
- برای شرایطی که قصد استفاده از فولاد یا سایر آهن آلات در آب (آب شیرین) را داریم، محصولات گالوانیزه می توانند گزینه های خوبی برای ما به شمار روند.
مزایای ورق گالوانیزه
- هزینه پایین: گالوانیزاسیون نسبت به سایر روش های مورد استفاده برای افزایش مقاومت فولاد در برابر زنگ زدگی هزینه پایین تری دارد. به خصوص وقتی عمر بالای این محصولات را مشاهده می کنیم، متوجه خواهیم شد که انتخاب آنها در طولانی مدت بسیار مقرون به صرفه است و می تواند بسیاری از هزینه های ثانویه برای سرویس دهی و نگهداری را حذف کند.
- امکان بازرسی آسان: سازه های آهنی و فولادی باید سالانه مورد بازرسی قرار بگیرند تا در صورت بروز هرگونه مشکلی برطرف سازی شود. برای بازرسی ورق های گالوانیزه فقط کافیست با چشم آنها را بررسی کنیم و نیاز به آزمایش ها و تجهیزات خاصی برای این کار نیست.
- سختی سطح بالا: ورق گالوانیزه دارای سطح بسیار سختی است که باعث می شود در زمان نصب و حمل و نقل این محصولات هیچگونه آسیبی نبینند.
- تمیز کردن راحت: محصولات گالوانیزه را به راحتی می توان با استفاده از آب قلیایی و یک پارچه نرم تمیز کرد.
- قابلیت اطمینان بالا و تطبیق پذیری با استانداردها: محصولات گالوانیزه از آنجایی که بر اساس استانداردهای بین‌المللی تولید می شوند، همواره گزینه های قابل اطمینانی به شمار می روند.
- صرفه جویی در منابع: تولید گالوانیزه حرارتی با استفاده از حمام مذاب این امکان را به تولیدکنندگان می دهد تا بتوانند به دفعات زیادی از حمام مذاب روی استفاده کنند و همین باعث شده تا هزینه تولید این محصولات به طرز چشمگیری کاهش یابد.
سخن نهایی
با اینکه ظاهر ورق های گالوانیزه نسبت به سایر محصولات فولادی زیبایی خاصی دارد، اما در شرایط مختلف که قصد رنگ آمیزی آنها را داریم باید حتماً سطح آنها را با مواد و دستگاه های مخصوص تمیز کنیم. در صورت عدم تمیز کردن سطوح گالوانیزه، رنگ کاری نمی تواند به درستی انجام گیرد. تولید کنندگان ورق های گالوانیزه در کشور محصولات خود را با درجه های کیفی متفاوتی وارد بازار می کنند که در زمان خرید حتما باید به کارخانه تولید کننده این محصولات دقت کنید. این مورد را فراموش نکنید که خرید ورق گالوانیزه بی‌کیفیت در مراحل اولیه کار و در شرایط خاصی ممکن است باعث افزایش هزینه های ثانویه در طولانی مدت شود. پس اگر نیاز به ورق گالوانیزه در یک محل دارید، بهتر است از ابتدای کار سراغ محصولات با کیفیت بروید. متخصصین ما در سایت آهن فروش آماده اند تا به سوالات شما در خصوص ورق گالوانیزه پاسخ دهند و مشاوره های لازم را در اختیارتان بگذارند.